Enjektör Arızası Neden Olur?

Enjektör arızası neden olur merak edenler için bu sorun genellikle yakıtın silindire uygun miktarda ve doğru basınç ile iletilmemesi durumunda ortaya çıkar. Daha birçok nedenden kaynaklı olarak ortaya çıkabilen bu sorunun onarımı ya da düzeltilmesi için de ona göre hareket edilmesi gerekir.

Sizlere hem enjektör arızalarından hem de bunların nedenlerinde ve en önemlisi de çözüm yollarında bahsedeceğiz.

Enjektör Arızası Nedir?

Enjektör arızası, motorun yakıt püskürtme sürecinin bozulması şeklinde tanımlanan teknik bir problemdir. Enjektör, yakıtı yüksek basınç altında çok ince tanecikler hâline getirerek yanma odasına ileten bir bileşendir. Bu bileşen doğru miktarda yakıt göndermekle, doğru püskürtme açısını oluşturmakla ve yanma odasına ideal dağılım sağlamakla sorumlu kabul edilir.

Bu sistemde meydana gelen bozulma, yakıtın ideal atomizasyonunu engeller. Yakıt buharlaşması düzensiz hâle gelir. Silindir içindeki karışım oranı değişir ve yanma verimi düşer. Motorun çalışma karakteri belirgin biçimde bozulur ve dolayısıyla da düzeltilmesi gereken sorunlardan biridir.

Araba Enjektör Arızası Neden Olur? Neyden Kaynaklanır?

Araba enjektör arızası, yakıtın silindirlere doğru basınçta ve doğru miktarda iletilememesi sonucunda oluşur. Enjektör, motorun yanma sürecindeki en hassas bileşenlerden biri kabul edilir. Bu nedenle küçük bir düzensizlik bile sistemin tamamını etkiler. Arızanın oluşum sürecinde etkili olan başlıca teknik unsurlar ayrıca aşağıdaki gibidir:

• Yakıt kalitesinin düşmesi

• Yakıt filtresinin etkinliğinin azalması

• Enjektör ucunda kurum birikimi

• Enjektör iğnesinde mekanik aşınma

• Yakıt pompası kaynaklı metal partikülleri

• Elektriksel kontrol devresindeki bozulmalar

• Basınç dalgalanmaları

• Aşırı ısıl yük

• Yanlış montaj işlemleri

Dizel Arabada Enjektör Arızası Neden Olur?

Dizel motorlarda çalışma basıncı çok yüksektir ve enjektör mekanizması bu yüksek basınca uyum sağlayabilmesi için son derece hassas tasarlanır. Küçük bir tortu, küçük bir ısıl değişim veya küçük bir basınç dalgalanması bile sistemde belirgin bozulmalara yol açar. Dizel enjektör arızasının kaynağını oluşturan teknik unsurlar aşağıdaki gibidir:

• Common-rail basınç dalgalanmaları

• Yakıt içindeki kükürt ve kir seviyesi

• Enjektör ucu üzerinde kurum tabakası

• Yakıt pompası aşınması sonucu metal talaşı oluşumu

• Dizel filtresinin tıkanması veya performans kaybı

• Aşırı ısıl yük nedeniyle metal yorgunluğu

• Elektriksel sürüş sinyalindeki düzensizlikler

• Yanlış montaj ve yetersiz tork uygulaması

• Enjektör iç kaçaklarının artması

Dizel Enjektör Arıza Belirtileri

Dizel enjektör arızası belirtileri arasında birçok unsur öne çıkar. Yaygın olarak öne çıkan belirtiler arasında:

• Rölantide titreme oluşması

• Ani gaz tepkilerinde gecikme yaşanması

• Egzozdan gri veya beyaz tonda duman çıkışı

• Çalışma sırasında dizel kokusunun kabine ulaşması

• Motor sesinde tıkırtı benzeri metalik titreşimlerin duyulması

• Yakıt tüketiminin yükselmesi

• Yokuş performansında belirgin düşüş yaşanması

• İlk çalıştırma anında zorlanma görülmesi

Enjektör Memesi Arıza Belirtileri

Enjektör memesi, yakıtı yüksek basınç altında en ince tanecik hâline getirip yanma odasına gönderen en hassas noktadır. Meme yapısında oluşan en küçük sorun bile püskürtme açısını, yakıt miktarını ve atomizasyon kalitesini değiştirir. Bu değişim motorun bütün çalışma düzenini etkiler. Bu alanda meydana gelen arızaların en önemli belirtileri arasında:

• Meme ucunda tıkanma nedeniyle tekleme oluşması

• Yanma odasında karışım dengesinin bozulması

• Egzoz kokusunun yoğunlaşması

• Turbo basıncında dalgalanma oluşması

• Silindir içi yanmanın düzensizleşmesi

• Motorun alt devirlerde sallantılı çalışması

Enjektör Arızası Aracın Performansını Nasıl Etkiler?

Enjektör arızası güç üretim sürecinin tamamını olumsuz etkiler. Yanma odasına ulaşan yakıt miktarı ideal seviyeden uzaklaşır. Buna bağlı olarak da:

• Tork seviyesi düşer

• Hızlanma tepkisi zayıflar

• Turbo basıncı istenen seviyeye ulaşamaz

• Motor dengesi bozulur

• Isıl yük artışından dolayı ek bileşenlerde yıpranma görülür

• Aracın sürüş karakteri tamamen değişir. Sürüş konforu kaybolur.

Enjektörün Arızalanması Yakıt Tüketiminin Artışında Etken Mi?

Enjektör arızası ile birlikte yanma süreci bozulduğu için motor dengeli güç üretemez ve yanma odasına ulaşan yakıtın bir bölümü tam yanma gerçekleştiremez. Bu durum ECU tarafından ekstra yakıt talebine yol açacağı için de doğal olarak yakıt tüketimi artar. Tüm bu nedenler göz önüne alındığında, yakıt tüketimi artışının önlenmesi için enjektör arızalarının kontrol ettirilmesi ve olası arızaların düzeltilmesi son derece önemlidir.

Enjektör Pulu Arızası Neden Olur?

Enjektör pulu arızası birçok sebeple meydana gelebilir. Yaygın olarak bu sorunun en önemli nedenleri arasında aşağıdaki unsurlar yer alır:

• Yüksek sıcaklık altında metal yüzeyin deformasyona uğraması

• Yanma odasından kaçan basınç nedeniyle pütünün bozulması

• Montaj sırasında hatalı tork uygulanması

• Pul yüzeyinin zaman içinde elastikiyet kaybetmesi

• Pul arızası ses artışı, kurum birikimi ve sızıntı oluşumu şeklinde belirti verir.

Enjektör Bobini Arızası Neden Olur?

Enjektör bobini, enjektörün açılıp kapanmasını yöneten elektromanyetik yapıdır. Bobin arızalandığında püskürtme zamanlaması bozulur, yakıt miktarı hatalı dağılır, motor çalışma düzeni tamamen etkilenir. Bu bobinin arızalanmasının en önemli nedenleri arasında:

• Bobin içerisindeki sarımlar yüksek sıcaklık altında direnç kaybı yaşar ve yalıtım tabakası zarar görür. Böylece elektriksel iletim zayıflar.
• Yakıt içindeki tortular enjektör gövdesinde kurum etkisi yaratır ve bobin üzerinde ek ısınma baskısı oluşur. Zamanla bobin direnci bozulur.

• Aracın elektrik hattında oluşan ani voltaj değişimleri bobin sargılarına zarar verir. En fazla turbo dizel motorlarda görülür.

• Bobin soketleri suyla temas ettiğinde oksitlenme başlar ve elektrik akışı zayıflar.

• Sert çalışma koşulları enjektör gövdesini zorladığı için bobin içinde mikroskobik çatlaklar oluşur. Bu durum iletkenlik kaybına dönüşür.
• Yakıt sistemi filtresiz bir şekilde çalıştığında enjektörler daha fazla zorlanır. Bobinler yoğun yük altında performans kaybına uğrar.

• Düzen bozucu basınç artışları bobin gövdesini zorlar ve sargılar hatalı tepki vermeye başlar.

Enjektör Geri Dönüş Arızası Neden Olur?

Enjektör içerisinde belirli miktarda geri dönüş yakıtı bulunur. Bu miktarın normal seviyeyi aşması durumunda ise arıza oluşur. Genel olarak arıza nedenleri arasında:

• İç kaçak oluşması

• O-ring yüzeyinin sertleşmesi

• İğne mekanizmasının aşınması

• Yakıtın ısınmasıyla viskozite değerinin değişmesi

Enjektör Arızası ile Uzun Yol Yapılır Mı?

Arızalı enjektör ile uzun yol yapmak son derece risklidir. Performans kaybının ilerlemesi ile birlikte yakıt tüketiminde artma meydana gelir. Sorundan kaynaklı olarak motor bileşenlerinde ekstra stres oluştuğu için seyahat önerilmez.

Tıkanmış Enjektör Nasıl Anlaşılır?

Enjektörde tıkanma meydana gelmesi durumunda, sorunun anlaşılabilmesi için bazı belirtilerin takip edilmesi gerekir. Bu belirtiler:

• Püskürtme düzeninde düzensiz ses oluşması

• Motor sesinde metalik değişim görülmesi

• Gaz tepkilerinde dalgalanma yaşanması

• Egzoz dumanında renk değişikliği oluşması

• Rölanti devrinde sarsıntı hissedilmesi

• Tıkanma seviyesi arttıkça arıza daha belirgin hale gelir.

Enjektör Arızası Nasıl Giderilir?

Enjektör arızasının giderilmesi, sorunun kaynağına göre değişir. Dizel ve benzinli motorlarda uygulanan işlemler benzer karakter gösterir. Aşağıdaki teknik adımlar, profesyonel bir servis tarafından uygulanan en doğru çözüm yöntemlerini oluşturur.

Bilgisayarlı Arıza Tespiti Yapılır

Aracın OBD üzerinden taranmasıyla püskürtme zamanlaması, enjektör geri dönüş değerleri ve silindir katkıları incelenir. Sorunun elektronik mi, mekanik mi olduğu belirlenir.

Enjektör Test Tezgâhında Ölçüm Yapılır

Enjektör sökülmeden veya söküldükten sonra basınç, püskürtme miktarı, püskürtme deseni ve geri dönüş değerleri kontrol edilir. Bu aşama, arızanın kesinleşmesinde en kritik adımdır.

Tıkanma Sorunu Varsa Enjektör Ultrasonik Temizleme Yapılır

Yakıt tortuları veya kurum birikimi yüzünden oluşan tıkanıklıklar özel solüsyonlar ile temizlenir. Daha sonra ultrasonik cihaz sayesinde meme ucu açılır. Basit kirlenme kaynaklı arızalarda bu işlem genellikle yeterlidir.

Yüksek Basınçlı Pompa Kaynaklı Bir Sorun Varsa Onarım Yapılır

Enjektör arızası çoğu zaman yakıt pompasındaki metal talaşlanmadan etkilenir. Bu yüzden de pompa tamiri yapılmazsa enjektör tekrar arızalanır.

Enjektör Değişimi Yapılır

Bobin yanması, gövde çatlaması veya ağır mekanik hasarlarda tamir mümkün olmaz. Bu durumda enjektör tamiri yapılamaz yenisi takılır.